viernes, 20 de abril de 2018

Espezie inbaditzaileak


 



 

 Euskal herriko espezie inbaditzaileak


Especies invasoras del Pais Vasco

      Espezie inbaditzaile jatorrizkoa ez den ekosistema batean sartu eta bertako oreka ekologikoa suntsitzen duen espezieari deritzo. Hau da, espezie bat hona etorri eta bertan hazteko kapaz bada, naturalizatu egin dela diogu, baina behin bertako landare eta animalientzako kaltegarria baldin bada, inbaditzaile deitzen zaio.Las especies invasoras son animales, plantas u otros organismos que se desarrollan fuera de su área de distribución natural, en hábitats que no le son propios o con una abundancia inusual, produciendo alteraciones en la riqueza y diversidad de los ecosistemas. 

       Ehunka animalia eta landare espezie inbaditzaile bizi dira Euskal Herrian, bertako ekosistemen oreka arriskuan jarriz. Nahita edo nahi gabe, gizakiak ekarriak dira gehienak.Hay cientos de animales y plantas invasoras en el Pais Vasco, amenazando al equilibrio de los ecosistemas autoctonos.
       Jatorri argentinarra duen lore hori Euskal Herriko hainbat tokitan topa daiteke: bide bazterretan, lorategietan... Europara XIX. mendean iritsi zen. Ustez, ingeniariek ekarri zuten, luiziak saihesteko eta bide-lurrak sendotzeko. Inbaditzaile arriskutsua da, inguruko landaredia akabatzen duelako eta oso azkar ugaltzen delako. Su arriskua dagoen guneetan kalte handiak sor ditzake. Landarea txikia bada, eskuz erauz daiteke, bestela produktu kimikoak erabili behar dira.   Es una planta de origen argentino que la podemos encontrar con facilidad en el Pais Vasco: en  jardines, en las esquinas de los caminos...llego a Europa en el siglo XIX. se cree que fue ingeniero para fortalecer las tierras y evitar la lima. Es un invasor muy peligroso porque ataca a las plantas de su alrededor y se repruduce con rapidez. en loas zonas de riesgo de incendio puede crear un daño bastante grande. Si la planta es joven , se puede extraer con facilidad, en caso contrario hay que usar productos quimicos.

Vespa velutina liztorra Asiakoa da, Europan hainbeste ugaritu eta hedatu den zenbait faktore aipatu behar dira: batetik, antzekoak dira hango eta hemengo klima, nahi adina janari dauka eta ez dauka erasoegiten duen espazierik. Gure erleak jaten dituzte eta arazo larriak eragiten dizkiete bai erlezainei bai ekosistema osoari.  Sobre la avispa asitica, Vespa velutina hay que indicar ciertos factores que han favorecido su propagación: por una parte el clima parecido y que tiene tanto alimento como necesita y no tiene una especie que le ataque. Estaqn atacando a nuestra abejas y estan creando graves problemas a nuestras apicultores y a nuestros ecosistemas.

 Topa dezakegu gure ekosistemak eraso egiten duen beste espezie bat? eta zergaitia? ¿ podríamos encontrar alguna otra especie que ataque a nuestros ecosistemas? ¿por que?

 

 

16 comentarios:

  1. Bai,badago landare bat "Uña de gato" deritzona.
    Landare honek lore moreak ditu,oso arin hasten da eta geruza lodi bat egiten du ur gainetik eta horregatik beste espeziek ezin dute hasi.

    Ainara.

    ResponderEliminar
  2. Espezie inbaditzaile bat dago , "Baccharis halimifolia" deritzonak. Amerikako ipar mendebaldetik dator eta zuhaixka txiki baten forma du. Espainan oso espezie inbaditzailea da, batez ere Asturiasen, Kantabrian eta Euskal Herrian. Kolonizazio potentziala da eta espezie aberatsak, habitatak edo ekosistemak mehatxu larriak dira, beraz ez du beste landareak hazten usten.
    Mara

    ResponderEliminar
  3. Kaixo ibon naiz eta landare eta animali inbaditzaile bat esango dut.Lehenengoz landarea,nik aukeratu dudadna panpa leskaria da, angertinatik etorritakoa eta amaitzeko animalia esango dut,
    nik aukeratu dudana amerikako karramarroa da.Amerikako karramarroa egiten duena da beste karramarroei hiltzea da.

    ResponderEliminar
  4. Bai ere dago, Siluro izenekoa da.
    Siluro ur freskoan bizi den arrain espezie bat da, eta metro luze bateko neurriak ditu. Espainian, Italian eta Kathajistanen ere aurkitu da.

    ResponderEliminar
  5. Espezie bat dago 'Cotorra Argentina eta Cotorra Kramer' deritzona.
    Oso koloretsuak dira eta horregaitik gendea erosten ditu. Hegazti arriskutsua da eta oihulariak dira. Oso arin zabaltzen dira. Landaketak apurtzen dute eta landarediarekin haien habían egiten dituzte.
    Maider

    ResponderEliminar
  6. Kaixo:
    Espezie inbaditzaile eta oso arriskutsua den adibide bat ‘trucha arcoíris (oncorhynchus mykiss)’ da. Ur gazi eso gezatan bizi daitezke. Itsaso barearen iparraldean jaio zen, baina, gizona munduko leku askotara hedatu du. Animalia Chordata Actinopterygii Salmoniformes Salmonidae Salmo S.garnieri dagokio.
    MARTA

    ResponderEliminar
  7. Bai, badago landare inbaditzailearen mota bat Cortaderia selloana izenekoa. Hego Amerikatik dator eta klima epelak eta hezetasun jakin bateko kostaldeko inguruneetan hedatzen da. Eta animalia inbaditzailearen mota bat Urtxintxa grisak dira. Erresuma batukoak dira eta Urtxintxa gorrien lurraldea murrizten ari dira

    ResponderEliminar
  8. Bai badago: Vison Americano, gaur egun, Espainako erdialdeko eta iparraldeko ibaien artean banatzen da eta bisualen espezieak iraingarriagoak dirá eta lehorteak handiagoak dirá, hedapen potentziala izugarria da
    LUZIA :)

    ResponderEliminar
  9. Bai badago animali bat zisne beltza izenekoa plagak eragiten dituena. Plaga hauek irauten duten bitartean landareak jaten dituzte.
    ANDREI

    ResponderEliminar
  10. Este comentario ha sido eliminado por el autor.

    ResponderEliminar
  11. Bai daude, dago bat "Caulerpa edo Alga asesina" deritzona.
    Mediterraneo itxasoan sortu zen monako acuarioren desaguen baten ondorios eta oceaniaren biztanleei kalte egiten dio.
    ZELAI

    ResponderEliminar
  12. kaixo Aitzol
    Bai badaude adibidez Foridako dortoka klima epeletan eta beroetan daude adibidez pantanoetan. Gizakien babespean oso erraz hasten dira. Askenean hasi dira saltzen dendetan
    harijaleak eta saraskijaleak dira 30mtr luze iristen dira.
    Malen de Ariño

    ResponderEliminar
  13. Kaixo Aitzol
    Espezie inbaditzaile adibide bat (vespa velutina) da.Edo guk esaten dugun bezala "avispa asiatica".
    Txinatik dator baina españako ia alde guztietan daude.
    Inbaditzaileak dira erleek autoktonak jaten dutelako.Leku epeletan bizi dira.
    Agur
    Iker sanchez

    ResponderEliminar
  14. Kaixo Aitzol Iñigo naiz
    Espezie inbaditzaile baten adibide bat da(arrain doradoa)
    Arrain hau da gure plazeraren arrain normal bat baina arrain hau Asiako da.Epezie hau oso prolifikoa eta ez du behar oxigeno asko eta hare asko mugitzen du hori ur argia behar duten arrainaeri edo landarei ere gaixotasun asko garraio ahal du uran.Ibaietara botatzen ba duzu ondorio oso txarrak eman ahal du.
    Hau izan da nire azalpena
    Agur
    Iñigo Villar Vega

    ResponderEliminar
  15. Kaixo Aitzol:
    Espezie inbaditzaila baten adibidea(trucha arcoiris).
    Ur gezetan edo gazietan bizi ahal dira. Gizona munduko leku eskora hedatu du.
    Agur Nerea

    ResponderEliminar
  16. Kaixo Aitzol ! Angelica naiz.

    Espezie inbaditzaile baten adibidea “Zebra-muskuiloa” deritzo

    Ur gezako molusku txiki bat da.Errusiako hego-ekialdeko aintziretan daude.
    Gizakiak nahi gabe,munduko beste lekuetara eraman dute,horregatik animali inbaditzaileak dira.

    ResponderEliminar